Op de omslag kijkt je een uit PVC–buizen opgebouwd en in de verte op ET gelijkend gezicht aan. Althans wanneer je enige fantasie hebt. En geloof me, u zult die fantasie nodig hebben wanneer u het boek "De Grote Fantast" van Theo Jansen tot een goed einde wilt brengen. Want het is lastig te geloven dat iemand al meer dan zeventien jaar een groot deel van zijn leven heeft gewijd aan het maken van strandbeesten die zijn opgebouwd uit PVC. Nog lastiger is het om te geloven dat de strandbeesten zonder toewijding en enkel uit technische nieuwsgierigheid zijn ontstaan.

Het boek is aan de ene kant een verslag van de evolutie die de strandbeesten hebben ondergaan maar aan de andere kant beschrijft het de toenemende fascinatie van de schepper van deze beesten. Theo Jansen beschrijft zijn ontdekkingstocht in woord en beeld. De foto´s laten de PVC–beesten zien. Soms ter grootte van een fiets, andere nog groter dan een SUV. De strandbeesten zijn enkel en alleen opgebouwd uit PCV–buizen en tie–wraps (u weet wel, die plastic sluitbandjes met een oogje die je moet aantrekken en daarna muurvast zitten).

Je hinkt al lezende de hele tijd op twee gedachten: is het de schrijver ernst wanneer hij het over de ontstaansgeschiedenis van de strandbeesten heeft, of speelt hij met je? Het kan hem toch niet ernst zijn? De bezetenheid is gespeeld? Toch? Maar dan lees je weer dat hij computerprogramma´s heeft geschreven om de juiste verhoudingen van de onderdelen van mechanische poten te berekenen. Of je ziet de instrumenten die hij gebruikt om de strandbeesten te construeren. Dan zie je dat het geen spel (meer) is maar ernst. Een Roeping. De humor waarmee Theo Jansen zich in het boek bedient, is niet meer dan een afleidingsmanoeuvre.

Uit: De Grote Fantast door Theo Jansen (Uitgeverij 010, 2008)

Je kunt je wel proberen een voorstelling te maken van het voortbewegen van de strandbeesten, maar zien is geloven. Op de website www.strandbeest.com staan enkele filmpjes van de lopende standbeesten. En dan zie je wat het boek heeft willen overbrengen: het bewijs dat fantasie en volharding van een ogenschijnlijk zinloze onderneming (wat het bouwen van strandbeesten PVC–buizen toch eigenlijk is) kan ontroeren. Want op de één of andere manier word je door deze strandbeesten vertederd. Wanneer je ze ziet bewegen moet je onwillekeurig toch denken aan de eerste stappen van een kind. Je verbaast je dat de evolutie die Theo Jansen de strandbeesten heeft laten ondergaan, zoiets kan voortbrengen. Het kan niet anders, hier is een schepper aan het werk geweest.

Uit: De Grote Fantast door Theo Jansen (Uitgeverij 010, 2008)

De Grote Fantast van Theo Jansen is ontroerend, werkt op de lachspieren en wekt bewondering. Het boek is ook nog eens prachtig vormgegeven en uitgevoerd met een ruime hoeveelheid foto´s. Het boek heeft één manco: de DVD die wel bij de eerste druk en de Engelstalige uitgave aanwezig is, ontbreekt bij deze tweede druk van de Nederlandse editie en dat is een gemis. Want een DVD met beelden van die complexe, fascinerende, wandelende strandbeesten was een uitstekend sluitstuk van dit boek geweest.