Anoushka van Velzen - Tools of Belief (2008)
Vrijdag 20 juni 2008
Het eerste dat opvalt aan het boek is de
look–and–feel: het heeft wel erg veel weg van een colportage– of hotel–bijbel. Want als het om de gereedschappen van het geloof aankomt, is de bijbel uiteraard hét instrument bij uitstek. Maar in het fotoboek "
Tools of Belief " van Anoushka van Velzen komt de bijbel slechts bij uitzondering in beeld. Mensen en hun religieuze artefacten des te meer.
De 135 foto´s die zijn afgebeeld in "
Tools of Belief " is slechts een selectie van de vele duizenden die ze de afgelopen jaren heeft genomen op haar reizen langs religieuze bijeenkomsten zoals bedevaartplaatsen en processies. Haar oog en daarmee haar camera, is gericht op de mens en de voorwerpen die hij gebruikt om meer (?) / beter (?) in contact te komen met God. Als ongelovige kun je er wel naar kijken en beredeneren maar écht volgen kun je het niet. Neem nu die foto waarop wordt gewuifd naar een Mariabeeld tijdens een processie. Wat gebeurd er met deze gelovigen, wat gaat er door ze heen? Voelen ze dat ze dichter bij God zijn? Zíjn ze dichter bij Hem? Of zijn ze meer vebonden met elkaar?
Als heiden ga je je ook afvragen hoe écht dit alles is. Bijvoorbeeld wanneer je de door de bedevaart geïnspireerde commercie ziet. Een
café met de naam Avé Maria of een toeristenshop die
kitscherige crucifixen verkoopt. Voor slechts €2,50 heeft de koper een aandenken aan het heilige land. De uiterlijkheden lijken soms goedkoop. Maar wanneer je de devotie op de gezichten ziet tijdens een mis of bij de laatste stappen van een bedevaart, dan zie je dat het ernst is. Dan zie je dat de toeristenindustrie die op deze heilige plaatsen is ontstaan, slechts bijzaak is.
Ook de speciale kleding en voorwerpen die tijdens de pelgrimage´s of processies worden gedragen, lijken in eerste instantie eerder af te leiden in de zoektocht naar het hogere dan deze te versterken. Het levert uiteraard prachtige beelden op. Zoals het
beeld van de drie Spaanse dames die hun zwarte tunieken zonder enige gêne showen voor de fotografe. God zoeken of niet, voor een foto willen ze best even de tijd nemen om te poseren. Of de
beelden van de kinderen die verkleed als heiligen de straat op gaan. Stuk voor stuk beelden waarbij het uiteindelijk duidelijk wordt dat het zoeken van God niet iets volstrekt abstracts is, slechts een idee, maar dat de zoektocht ook gepaard gaat met uiterlijkheden en dingen die tastbaar zijn. God zoeken doe je niet alleen met je hoofd maar ook met je ogen en handen.
Zelf geeft fotografe Anoushka van Velzen aan dat ze bij het zien van de door haar vastgelegde rituelen heen en weer wordt geslingerd tussen emoties als medelijden, verbazing en jaloezie. Jaloezie omdat de door haar gefotografeerde mannen, vrouwen en kinderen zich volledig kunnen onderwerpen aan het geloof en daardoor zich verzekeren van een gevoel veiligheid. Ze probeert met haar foto's een andere kijk op de religieuze rituelen te geven. Dat heeft ze gedaan. Waar anders zie hoe religieus gevoel en aardse praktische zaken elkaar ontmoeten? Want kousen moeten worden opgetrokken en blaren moeten worden doorgeprikt in de zoektocht naar God.
Van 13 juni tot en met 17 augustus 2008
is de tentoonstelling '
Hedendaagse pelgrims door Anoushka van Velzen'
te zien in het Limburgs Museum in Venlo.
Anoushka van Velzen
Tools of Belief
120 bladzijden, gebonden
Prijs € 17,50 (voorintekenprijs tot 1 juli 2008 € 14,50)
Uitgeverij episode publishers
ISBN 978 90 5973 080 9
Uitgegeven juni 2008
Links bij dit artikel:
