Stoelen. Catalogus van de verzameling van de Faculteit Bouwkunde in Delft
Dinsdag 16 september 2008
Alle publiciteit is goede publiciteit is een bekende wijsheid in de reclamewereld maar de faculteit Bouwkunde in Delft had denk ik toch liever op een andere manier bekendheid willen geven aan haar stoelencollectie. Want op 13 mei dit jaar leek de collectie stoelen en de uitgebreide bibliotheek & het prentenkabinet van de faculteit Bouwkunde TU Delft een grote brand niet te hebben overleefd. Enkele dagen later bleek
dat de collectie stoelen het wel had overleefd. Gelukkig maar, want het gaat hier niet om zomaar een collectie.
De verzameling stoelen van de TU Delft was oorspronkelijk niet bedoeld als collectie
non plus ultra als het gaat om design stoelen. Het ging de oprichters van de collectie in 1957 om de ontwerp– en constructieprincipes van een stoel voor studenten aanschouwelijk te maken. Dat betekent niet dat in de collectie geen grote namen zijn terug te vinden (dat zijn ze wel: Gerrit Th. Rietveld, Hendrik Petrus Berlage, Jean Prouvé, Marcel Breuer en Droog Design) maar dat is niet het hoogste doel.
Variatie en afwijkend
De in het boek afgebeelde stoelen zijn niet allemaal iconen van twintigste eeuws design. Des te beter dat het boek op dit punt afwijkt van veel andere boeken want deze klassiekers zijn in zo veel andere boeken al aan bod geweest. De lezer krijgt ook de minder revolutionaire stoelen te zien. Zoals stoelen die in rotan zijn uitgevoerd, of negentiende eeuwse houten stoelen met een biezen zitting, of een Afrikaanse kruk. Het sterke van deze diversiteit is dat het nog duidelijker maakt hoe gevarieerd "wij" vorm hebben gegeven aan onze favoriete stationaire positie.
Hout en natuurlijke materialen…
De stoelen in de collectie (en dus in het boek) zijn voor een constructeur wellicht op een logische manier ingedeeld maar voor een kunsthistoricus ligt dat waarschijnlijk anders. Niet de ontstaansperiode van een stoel is leidend geweest bij de indeling maar de (hoofd)materiaal waarmee de stoel is geconstrueerd. Dat leidt overigens ook tot bijzondere indelingen want naast metaal en kunststof is er een onderscheid gemaakt tussen '
hout' en '
natuurlijke materialen'. Dat lijkt op het eerste gezicht onlogisch. Maar wanneer je kijkt naar de manier waarop een stoel uit rotan/riet wordt geconstrueerd dan zie dat er een onderscheid gemaakt moest worden. Alleen de terminologie is dan wat ongelukkig.
Aanvullend naslagwerk
De meeste liefhebbers van het moderne zitmeubel hebben een serie boeken in de kast staan waarin een bepaald soort zitmeubel of een bepaalde significante periode in de geschiedenis van de meubelvormgeving uit de doeken wordt gedaan. Maar nog niet eerder werd de stoel vanuit een zuiver constructief perspectief benaderd. Daarmee verlegt het boek ook de blik van de gemiddelde designliefhebber. De constructie wordt op deze manier een integraal onderdeel van de waardering van het meubel. Dat lijkt me nogal een verdienste van dit goed vormgegeven en bijzonder rijk geïllustreerde werk.
Otakar Mácel, Sander Woertman, Charlotte van Wijk
Stoelen. Catalogus van de verzameling van de Faculteit Bouwkunde in Delft
272 bladzijden
Prijs € 24,50
Uitgeverij 010
ISBN 978 90 6450 664 2
Uitgegeven september 2008
Links bij dit artikel: