Keith Carter: A Certain Alchemy
Maandag 8 juni 2009

Wat chemie is, weten de meesten wel. Of denken het te weten. Voor een fotograaf is het zeker bekende kost. Het is datgene dat vluchtige beelden laat vereeuwigen. Wanneer een fotograaf zijn nieuwe boek "A Certain Alchemy" noemt, weet je zeker dat je als kijker met meer te maken krijgt dan zo maar wat vastgelegde beelden.

Bij alchemie is één van de basisgedachten, wanneer je Wikipedia mag geloven, dat alles één is en één alles. Dat geldt ook voor materie en geest. Fotograaf Keith Carter hanteerde dit principe bij de foto´s in zijn nieuwe boek. Een foto is meer dan alleen een feitelijke weergave van de zichtbare werkelijkheid. In een foto wordt ook een deel van de geest gevangen.

Dat Keith Carter daar in is geslaagd, zie je direct. Op de één of andere manier spreken de foto´s je onmiddellijk aan. Maar om te beschrijven waardoor dat komt, valt niet mee. Misschien is het de dromerige sfeer die Carter oproept door zijn onderwerpen slechts gedeeltelijk scherp in beeld te brengen. De rest van het beeld is wazig en vloeit door soortgelijke grijstinten in elkaar over.

Boy and Hawk, 2005  uit: A Certain Alchemy (University of Texas Press, 2008)
Boy and Hawk , 2005 uit: A Certain Alchemy (University of Texas Press, 2008)

Carter doet ook een beroep op het collectieve geheugen van de kijker. Wat doen de jongen en de havik in één beeld? Waarom heeft de jongen een hand voor zijn gezicht geslagen? Wanneer je een verhaal zou moeten verzinnen bij dit beeld, zou het een sprookje worden. Dat geldt voor het grootste deel van de foto´s. Je kunt niet helemaal je vinger leggen op hetgeen je ziet maar het spreekt meer je gevoel dan je verstand aan.

In het boek is ook een serie foto´s opgenomen waar je echt kippenvel van krijgt. Keith Carter legde de laatste levensjaren van zijn moeder vast die aan Alzheimer leed. De eerste beelden tonen nog een oude vrouw die verward maar blijmoedig de camera in kijkt. Daarna worden de beelden vager en lijkt de vrouw zich steeds minder bewust van haar omgeving. De laatste foto toont een spookbeeld: een foto volledig uit focus waarbij je een gelaat herkent maar niet veel meer dan dat. Het is uiteraard een omgekeerd spookbeeld: het lichaam is er nog maar de geest is afwezig. Een meer dan indrukwekkende serie foto´s die ook het nodige van de fotograaf moet hebben gevergd.

Dawn, 2005  uit: A Certain Alchemy (University of Texas Press, 2008)
Dawn, 2005 uit: A Certain Alchemy (University of Texas Press, 2008)

Ondanks mijn bewondering voor de laatstgenoemde serie, laat ik geen foto hieruit zien. In de eerste plaats moet de serie in zijn geheel worden bekeken. In de tweede plaats is het verstandig om gewoon het boek aan te schaffen. Spreken de bovenstaande foto´s u aan, dan is "A Certain Alchemy" een boek voor u. Kleine tip: zet onder het bekijken van de foto´s niet zomaar een muziekje op maar neem iets in bijpassende sfeer, zoals "Gymnopédie" van Erik Satie.

Bill Wittliff (inleiding), Keith Carter (foto´s)
A Certain Alchemy
184 bladzijden
Prijs $ 50,00
University of Texas Press
ISBN : 978–0–292–71908–8
Verschenen december 2008
Links bij dit artikel: