Peter Bialobrzeski: Paradise Now
Maandag 29 juni 2009

De foto´s van Peter Bialobrzeski geven een ongemakkelijk gevoel. Het overheersende groen knalt van de foto´s. Maar de overheersing is schijn. Natuurlijk, die bomen staan er wel en hun gebladerte is bij tijd en wijle zelfs fluoriderend groen. Maar je hebt als kijker het gevoel dat je naar een geënsceneerd geheel kijkt. Dat kleine plukje groen hoort er niet. Of al die gebouwen vormen de dissonant, dat zou ook nog kunnen. Dat het een strijd is, is overduidelijk in het nieuwste boek van fotograaf Peter Bialobrzeski: "Paradise Now"

Het is niet de eerste keer dat Bialobrzeski zijn fotocamera richt op de oprukkende verstedelijking in het verre oosten. Eerder bracht hij al met "Neon Tigers" en "Lost in Transition" de gevolgen van de verregaande verstedelijking in beeld. Deze beelden hadden af en toe iets surrealistisch. Alsof je naar een sciencefiction scène kijkt. Bij "Paradise Now" is dat gevoel nog sterker aanwezig.

Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)
Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)

In de eerste plaats komt dat door het licht. De natriumlampen op de bouwplaatsen in Hanoi, Jakarta, Singapore, Bangkok en Kuala Lumpur geven de laatste resten tropisch landschap een onnatuurlijke groene gloed. Het groen lijkt overdreven af te steken ten opzichte van de omgeving alsof het nog een laatste statement wil maken. In de tweede plaats heeft Bialobrzeski gekozen voor een langere belichtingstijd. Hierdoor wordt het wuivende gebladerte tot een groene waas. Herkenbaar maar onscherp. Het is onmiskenbaar het enige dat heeft bewogen tijdens de opname. De rest van het beeld bestaat uit onbeweegbare, al dan niet in aanbouw zijnde, gebouwen.

Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)
Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)

Of je wilt of niet, je gaat bij "Paradise Now" aan twee andere titels denken: "Paradise Lost" en "Apocalyse Now". De associatie met Milton´s "Paradise Lost" is inhoudelijk volstrekt legitiem. Het paradijs gaat verloren voor Adam en Eva. Ze worden door God verdreven nadat Eva de verleiding niet heeft kunnen weerstaan. "Paradise Now" lijkt de totale vernietiging van het aardse paradijs te laten zien. Alleen is het deze keer niet God die Adam en Eva het paradijs uitjaagt, deze keer zijn we het zelf.

Een andere associatie had ik met "Apocalypse Now". Hoewel deze film bekend staat als een typische oorlogsfilm, zouden de centrale thema´s ook de menselijke overmoed en waanzin kunnen zijn. Bekijk de foto´s van Peter Bialobrzeski en oordeel zelf: is dit overmoed? Waanzin? Is het paradijs opgeofferd of wordt het juist gecreëerd?

Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)
Peter Bialobrzeski: Paradise Now (Hatje Cantz, 2009)

De foto´s zijn vaak prachtig, juist omdat de onnatuurlijke belichting het groen een magische gloed geeft. Ook wordt het contrast tussen natuurlijk en niet–natuurlijk door de lange belichtingstijd vergroot. Het boek is zoals ze dat zeggen, "kloek". Door het grote formaat komen de foto´s goed tot hun recht en het is tegelijkertijd ook weer niet zo groot dat het onhandelbaar wordt. Kortom: prachtige foto´s, mooi boek. Dat je na het doorbladeren van het boek wordt overvallen door een gevoel van teneergeslagenheid heeft niets met de vorm te maken maar alles met de inhoud.

Peter Bialobrzeski (foto´s), Alex Rühle (tekst)
Paradise Now
132 bladzijden
Prijs € 58,00
Hatje Cantz
ISBN 978–3–7757–2332–9
Verschenen april 2009

Links bij dit artikel: