cadoc.nl, boeken over kunst, fotografie en vormgeving (en nog veel meer)
Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands
Woensdag 14 oktober 2009

Omslag van Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands(Waanders, 2009)Verzamelen is een kunst. Ik vertel de meeste boekenliefhebbers en – verzamelaars niets nieuws maar het moet even worden gezegd. De indruk kan namelijk bestaan dat het bijeenbrengen van verschillende (kunst)objecten een fluitje van een cent is. U weet uiteraard dat dat niet zo is. U hoeft maar een paar goede en een paar minder goede voorbeelden van een verzameling te zien om te weten dat het samenbrengen van een consistente verzameling een ware kunst is. Een goed voorbeeld van een dergelijke verzameling is de Koopman–collectie die zich in de Koninklijke Bibliotheek bevindt. Een schat aan woorden en beelden is te zien in het boek "Voices and Visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book" waarin de geschiedenis van de collectie uit de doeken wordt gedaan en een deel van de collectie wordt getoond.

De grondlegger van de Koopman collectie, bestaande uit moderne Franse literatuur in fraaie uitvoeringen, is Louis Koopman. Opgeleid tot ingenieur en uiteindelijk eigenaar van Almara, een bedrijf in medisch–radiologische apparatuur aan het Rokin in Amsterdam. Met deze technische achtergrond lijk niet voor de hand te liggen dat hij een sterke interesse zou ontwikkelen voor het Franse boek. Maar waarschijnlijk is de voorliefde voor de Franse cultuur met de paplepel ingegoten. Zijn moeder was onderwijzeres en had een akte–Frans en daarnaast behoorde het gezin Koopman tot de Waalse kerk en was sterk georiënteerd op de Franse cultuur.

Illustratie uit 'La fin du monde, filmée par l'Ange N.–D.' door Blaise Cendrars met illustraties van Fernand Léger uit 1919. Een boek dat is opgenomen in 'Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands' (Waanders, 2009)
Illustratie uit 'La fin du monde, filmée par l'Ange N.–D.' door Blaise Cendrars met illustraties van Fernand Léger uit 1919. Een boek dat is opgenomen in Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands (Waanders, 2009)


De liefde voor de Franse taal– en letterkunde bracht Koopman niet alleen samen met boeken maar ook samen met Anny Antoine. Louis Koopman ontmoette haar voor het eerst in november 1925 in Den Haag, op een bijeenkomst van de Alliance française. De aantrekkingskracht was er vanaf het eerste begin waarbij hun wederzijdse belangstelling voor de Franse literatuur en hun gedeelde liefde voor het bibliofiele boek een grote rol speelden. In 1931 verloofden ze maar het huwelijkse leven hebben ze nooit mogen leiden: in 1933 verongelukte Anny Antoine. Na haar dood bouwde Koopman óók uit haar naam verder aan de opbouw van een indrukwekkende collectie.

Louis Koopman en Anny Antoine verzamelden moderne Franse literatuur in fraaie uitgaven. Niet alle auteurs en illustratoren werden gelezen en verzameld. In de collectie is een duidelijke voorliefde te zien voor auteurs als Colette, Blaise Cendrars, André Maurois, Paul Valéry, Georges Duhamel en André Gide. Ook zie je wat voorliefde voor wat meer conservatieve illustrators uit die tijd (1925–1960) als Hermine David, Chas Laborde en Gus Bofa. Het gevolg hiervan is dat sommige belangwekkende Franstalige boeken aanvankelijk niet zijn opgenomen in de collectie Koopman.

Ik schrijf met opzet aanvankelijk want toen Koopman in 1968 overleed en zijn collectie overgedragen had aan de Koninklijke Bibliotheek, is vanaf dat moment geprobeerd om de Koopman collectie te completeren. De Koopman collectie werd langzamerhand omgevormd tot een verzameling waarbij het draaide om het moderne Franstalige bibliofiele boek. Een persoonlijke verzameling heeft vanzelfsprekend persoonlijke voorkeuren gekend als het gaat om de motieven om iets wel of iets niet te aan te schaffen. De leemtes die zich aftekenden met dit nieuwe verzamelmotief, moderne Franstalige bibliofilie, zijn in de loop der jaren opgevuld.

Illustratie uit 'Sans fin l'affamé' door Charles Juliet met steendrukken van Bram van Velde (1976). Een boek dat is opgenomen in 'Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands' (Waanders, 2009)
Illustratie uit 'Sans fin l'affamé' door Charles Juliet met steendrukken van Bram van Velde (1976). Een boek dat is opgenomen in Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands (Waanders, 2009)


Wat het boek "Voices and Visions. The Koopman Collection and the Art of the French Book" prachtig laat zien is dat de Koopman collectie én de nieuwe aanwinsten als twee grillig gevormde puzzelstukjes samen één geheel vormen. Het boek geeft per categorie (kunstenaarsboeken, uitgevers en drukkers, schrijvers en kunstenaars, enzovoorts) enkele voorbeelden van de meest kenmerkende boeken. En die zijn veelal om van te watertanden. Of het nu gaat om een door Koopman zelf aangeschaft boek als "La fin du monde, filmée par l"Ange N.–D." (1929) geschreven door Blaise Cendars en van illustraties voorzien door Fernand Léger, of om een door de KB zelf aangeschaft werk als "Sans fin l'affamé" (1976) geschreven door Charles Juliet en van steendrukken voorzien door Bram van Velde.

Ieder boek is uitvoerig beschreven en ruimschoots voorzien van beeldmateriaal. Alle bijzonderheden over de uitgave zijn op een overzichtelijke manier gepresenteerd. Vrijwel zonder uitzondering zijn het werken die bij de bibliofiel het hart sneller doen kloppen. Voor bibliofielen, boekenliefhebbers en verzamelaars in het algemeen is dit boek een waar genot.


Clemens de Wolf (en anderen)
Voices and Visions. The Koopman Collection in the National Library of the Netherlands
207 bladzijden
Prijs € 59,95
Waanders
ISBN 9789040085314
Verschenen april 2009
Links bij dit artikel: