cadoc.nl, boeken over kunst, fotografie en vormgeving (en nog veel meer)
Archief Karel Suyling – Citroën
Maandag 18 januari 2010

Omslag van Archief Karel Suyling – Citroën ([Z]OO producties, 2009) Geluk zit soms in kleine boekjes. Dat geldt zeker voor één van de recente uitgaven van [Z]OO producties: Archief Karel Suyling – Citroën. In dit handzame en prettig ogende boekje wordt niet alleen duidelijk hoe de carrière van vormgever Karel Suyling zich ontwikkelde maar kunnen we en passent ook nog eens de professionalisering van het vormgevingsvak volgen. Uiteraard is er ruimschoots aandacht voor de kenmerkende reclames die Suyling tussen 1954 en 1972 voor Citroën maakte.

Karel Suyling (1926) is, mag je wel zeggen, het ontwerpvak ingerold. In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog verricht hij terwijl hij zich nog voor de Duitse bezetter verborgen houdt, de eerste ontwerpwerkzaamheden. Niet eens zozeer omdat hij gegrepen was door het vak (hij wilde eigenlijk piloot worden) als wel omdat degene bij wie hij was ondergedoken flauw was van Suyling´s gelummel. Het begin van de carrière bestond uit verplicht leerlingenwerk: het maken van kaders en natekenen van figuurtjes...

Hoe snel de leerling zich tot vakbroeder zou ontwikkelen, blijkt wel uit het feit dat hij slechts enkele jaren later met een zorgvuldig uitgewerkte portfolio aan het werk kwam bij Duyvis en Van Houten. Deze keer had hij geen kruiwagen nodig maar ging hij letterlijk langs de deuren van diverse fabrikanten op zoek naar werk. Daar begon hij zijn ideeën over hoe vormgeving en verpakking bij moest dragen aan het wekken van interesse bij potentiële klanten. Geen uitgebreide verhalen maar een duidelijke, tot de verbeelding sprekende verpakking. Kortom, helder en weinig flauwekul.

Uit: Archief Karel Suyling – Citroën ([Z]OO producties, 2009)
Uit: 'Archief Karel Suyling – Citroën' ([Z]OO producties, 2009)


Datzelfde credo zie je terug in de reclames die Suyling later voor Citroën ging maken. Het is overigens een wonderlijk verhaal hoe Suyling aan deze opdrachtgever komt:

Citroën Nederland had toen [1954] net een jonge nieuwe directeur die een ludieke actie bedacht om de Deux Cheveaux te promoten. Hij huurde het circuit van Zandvoort voor een wedstrijd tussen zo´n veertig Deux Cheveaux´s. Ik werd getipt door mijn dealer Van Loon, die dacht dat het wel wat voor mij was, zo´n wedstrijdje. [...] Later kwam hij bij ons lang om naar die auto te kijken, maar hij zegt nog met de deurkruk in zijn hand: "Als u maar niet denkt dat u ooit een opdracht van mij krijgt, want wij doen niet aan reclame."

Het bleek het begin te zijn van een lange en vruchtbare samenwerking.


Uit: Archief Karel Suyling – Citroën ([Z]OO producties, 2009) In de periode 1954 tot en met 1972 maakte Suyling talloze reclames voor Citroën. Opvallend is de keuze om niet echte verkoopadvertentie op te stellen maar juist aan het imago van het merk Citroën te werken en daarbij in te gaan op de specifieke bijzonderheden van een bepaald model. Samen met tekstschrijvers Dimitri Frenkel Frank en Hans Ferrée zette hij zo gedurende bijna twee decennia een beeld neer van dé Citroën. Halverwege de jaren zestig werd Citroën geassocieerd met het vrije leven, vakantie, zorgeloosheid, ontspanning en onafhankelijkheid. Een beeld dat tot op heden is blijven hangen aan met name de 2CV.

De advertenties zijn ook nu nog een lust voor het oog. Ze stralen door een ruimhartig gebruik van witruimte een bepaalde rust uit. Door ook nog eens op één bepaald aspect per advertentie te concentreren, komt voor de kijker de boodschap luid en duidelijk binnen. Opvallend is ook het gebruik van advertenties die in de lengte lopen. Hierdoor vallen ze in (dag)bladen extra op en dulden ze geen visuele concurrentie op dezelfde bladzijde. Helaas viel het doek voor de advertenties van Suyling begin zeventiger jaren met het besluit van de Citroën–directie om te gaan werken met één wereldwijde reclameformule.

In deze uitgave kunnen we opnieuw genieten van deze en vele andere ontwerpen van Karel Suyling. Met dank aan het Nederlands Archief Grafisch Ontwerpers (NAGO) waar het archief van Suyling is ondergebracht. De oudste archiefstukken dateren uit de jaren direct nadat Karel Suyling zich in 1949 vestigde als freelance ontwerper. Het archief bevat naast veel advertenties en affiches die hij voor Citroën heeft ontworpen ook 3D objecten waaronder een mascotte in de vorm van een eend die hij voor Citroën maakte. In het NAGO bevinden zich ook de archieven van onder andere Ben Bos, Dick Elffers, Jurriaan Schrofer, Otto Treumann, Pieter Brattinga, Total Design en Wild Plakken. Reden genoeg om uit te zien naar nog meer van dit soort aantrekkelijk vormgegeven en lekker vlot geschreven uitgaven!

Karin van der Heiden, Esther Cleven
Archief Karel Suyling – Citroën
160 bladzijden
Prijs € 18,00
[Z]OO producties
ISBN 978–90–74009–66–9
Verschenen december 2009
Links bij dit artikel: