Marco van Duyvendijk´s nieuwe, in eigen beheer uitgegeven, boek Eastward Bound verschijnt ter gelegenheid van zijn aanstaande overzichtsexpositie van 25 april tot en met 22 augustus 2010 in het Fotomuseum in Den Haag . Op de tentoonstelling worden werken getoond uit de eerste tien jaar van zijn carrière als fotograaf. Beginnend in Roemenië, om vervolgens verder oostwaarts te gaan door de voormalige Sovjet–Unie en grote delen van Azië.

De serie foto´s die Marco van Duyvendijk in de loop der jaren heeft gemaakt hebben weliswaar een documentaire karakter maar je ziet tegelijkertijd een sterke persoonlijke betrokkenheid. De fotograaf is geen indringer. Hij is eerder een gast aan tafel. Hierdoor voel je dat de afstand tussen fotograaf en degene voor zijn camera, is afgenomen. Je hebt fotografen waarbij je aan degene die zijn geportretteerd kunt zien dat ze van mensen houden. Marco van Duyvendijk moet wel zo´n fotograaf zijn. Bladzijde na bladzijde zie je dezelfde ontspannen houding bij de jongens, meisjes, mannen en vrouwen die hij vast heeft gelegd.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

Dat uit zich onder meer in de series waarbij hij één of meerdere van zijn geportretteerden over een periode van meerdere jaren volgt. Zoals van Oana uit Roemenië waarvan we een eerste portret zien uit 1999. Een meisje met een jongensachtig uiterlijk, een krachtige blik, een vechtertje. Volgens Marco van Duyvendijk is zij qua karakter een jongere versie van zichzelf. In het boek volgen bijna jaarlijkse portretten tot en met 2009. We zien Oana zich ontwikkelen, als moeder, als vrouw, als vriend van de fotograaf. Uit haar ogen spreekt met het verstrijken der jaren steeds meer genegenheid voor de man achter de camera.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

Hetzelfde zien we bij de Chinese Tiaomin. Zij figureerde in Van Duyvendijk´s eerdere boek Het Lente–eiland met teksten van Slauerhoff, waar zij als danseres te zien was. Deze foto´s waren genomen in 2008. Een jaar later zien we nieuwe foto´s van Tiaomin. Weer zien we diezelfde ontspannen blik. Onder andere op de foto´s die hij van haar maakte terwijl ze in een raamopening hangt in de Chinese havenstad Sjanghai. Het kan niet anders of ze voelt zich volkomen op haar gemak in het bijzijn van de fotograaf.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

In zijn persoonlijke toelichting op zijn loopbaan tot nu toe (en de foto die hij heeft gemaakt), merkt hij op hoe hij fotografen bewondert die voor dagbladen in een mum van tijd voorpaginawaardige beelden weten te presenteren. Hij zou het niet kunnen, zo schrijft hij. Hij is een langzame fotograaf die over een enkele serie foto´s wel weken of maanden kan doen. Een fotografisch aantrekkelijke plek wordt meerdere keren onder verschillende omstandigheden bezocht om zodoende tot het meest tot de verbeelding sprekende beeld te kunnen komen.

Het gebrek aan gehaastheid werpt zijn vruchten af. De beelden die dat zoeken en afwachten oplevert, is visuele poëzie. Kleurige lampionnen tegen een achtergrond van kabels en een helderblauwe lucht in Zuid–Korea, een verweerde muur waartegen rode bloemen bloeien in China, stralend witte lakens tegen een troosteloze gevel in Abkhazia zijn slechts enkele voorbeelden hiervan.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

Maar ook in de opnamen waarin de medemens centraal staat, zie je dat Van Duyvendijk heeft gewacht op precies het juiste moment. Een prachtig voorbeeld hiervan is de foto die hij maakte in Baku (Azerbeidjaan). Daarop zien we drie jonge vrouwen in werkelijk schitterende kledij. Hun zwarte haar steekt af tegen het hemelsblauw van hun gewaad. De kleuren spatten van de bladzijde en tegelijkertijd wordt een verhaal verteld door het contrast tussen hun traditionele kleding en de mobiele telefoons die ze in hun hand houden.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

Ik betrapte mezelf er meerdere keren op dat ik sommige foto´s bijna te mooi vond. Van Duyvendijk heeft duidelijk veel oog voor kleur, compositie en sfeer. Sommige foto´s hebben bijna iets gemaakts, gezochts. Alsof het erg is dat de fotograaf bewust iets esthetisch en met een vleugje romantiek in beeld had gebracht. Zó ben je ondertussen gewend aan de afstandelijke beelden van verbrandingsovens en watertorens uit de Düsseldorfse school of aan de hard realistische, grofkorrelige beelden van bijvoorbeeld Anders Petersen.

Uit: 'Marco van Duyvendijk. Eastward Bound ' ([eigen beheer], 2010)

Wanneer je accepteert dat foto´s én een verhaal kunnen vertellen én (bewust) esthetisch zijn, dan kun je volop genieten van het werk van Marco van Duyvendijk. Ik heb dat in ieder geval gedaan en ik zie dan ook uit naar zijn aanstaande overzichtsexpositie van 25 april tot en met 22 augustus 2010 in het Fotomuseum in Den Haag . Eastward Bound staat in mijn lijst van favoriete fotoboeken van dit jaar en hoewel 2010 nog jong is, verwacht ik niet dat deze titel uit het lijstje zal worden verdrongen...

Marco van Duyvendijk
Eastward Bound
256 bladzijden
Prijs € 45,00
[eigen beheer]
ISBN 978–90–813385–3–0
Verschenen april 2010
Tweet