Veel kunstenaars beperken zich tot één medium. Zij zijn fotograaf, schilder, beeldhouwer, schrijver of componist. Maar er zijn ook kunstenaars die zich niets van de kunstmatige grenzen van die media aantrekken en zich op alle mogelijke manieren kunstzinnig uiten. De van oorsprong Nederlandse maar al jaren in de Verenigde Staten woonachtige Leo Vroman is zo´n kunstenaar. Bij de meeste is hij bekend als schrijver/dichter maar een enkeling kent hem ook van zijn tekeningen en stripboeken. Sporadisch kon men in enkele boekuitgaven Vroman leren kennen als (strip)tekenaar maar de meeste tekeningen bleven buiten zicht voor het grote publiek. Tot nu toe dan, want onlangs werd ter gelegenheid van zijn 95ste verjaardag een tentoonstelling georganiseerd met zijn tekenwerk en verscheen bij Amsterdamse Galerie Weesperzijde het bijbehorende boek Leo Vroman Tekenaar.
In mijn boekenkast staat een handvol bundels met dichtwerk van Leo Vroman. Bij een enkel boek wordt duidelijk dat Vroman zich niet beperkt tot schrijven maar zich ook graag visueel uit. Door het boek Stiemer en Stalma (1957) leren we Vroman kennen als niet–onverdienstelijk striptekenaar, in zijn bundel Inleiding tot een leegte (1955) maken we kennis met zeefdrukken van Vroman (gebaseerd op zijn knipsels) en in Just one more world (1976) worden Vroman´s gedichten geïllustreerd met door hem gemaakte microscoopfoto's. Maar met het boek Leo Vroman Tekenaar komen we pas écht te weten hoe veelzijdig Vroman de afgelopen decennia is geweest.
Uit:
'Leo Vroman Tekenaar' (Uitgeverij Weesperzijde, 2010)
Het is een prachtig boekje geworden, zowel qua vorm als qua inhoud. Het lekker in de hand liggende boekje draagt een in het linnen overgebrachte handtekening van de auteur waarin tevens zijn beeltenis is terug te vinden. De tekeningen in het boek zijn zeer divers van aard: tekeningen uit zijn kampdagboek, cartoons, strips, zelfportretten, geïllustreerde gedichten, computertekeningen en tekeningen die hij in de de ´subway" maakte. Een deel van de tekeningen die voor het boek zijn gebruikt, komt uit de privé–collectie van Vroman en zijn dochters. Een ander deel komt uit de collectie van het Letterkundig Museum. Vaak zijn de tekeningen geplaatst naast gedichten van Vroman. De tekeningen zijn gedrukt op wat stugger, zwaarder papier dan de teksten. Hierdoor wordt doordruk van een tekening naar de andere zijde van de bladzijde voorkomen maar heb je tijdens het doorbladeren ook een bijzondere, tactiele ervaring: je voelt wanneer beeld overgaat in tekst en vice versa.
Uit:
'Leo Vroman Tekenaar' (Uitgeverij Weesperzijde, 2010)
Het werk van Vroman laat zich niet eenvoudig in woorden vangen. Daarvoor is het te divers. Veel van zijn tekeningen laten een dichterlijke vrijheid zien waarbij verschillende beeldelementen (waaronder veel handen en vingers) speels en associatief worden verbonden met andere beeldelementen. Hierdoor ontstaat een gedicht in beelden waar je als kijker naar een dieper liggende betekenis moet graven omdat die niet in één oogopslag te zien is. Bij een ander deel van zijn werk zie je juist weer Leo Vroman de wetenschapper (hij is bioloog) naar voren komen. Het mooiste voorbeeld daarvan vind ik Picasso 5, een liggend naakt van de rug af gezien dat hij maakte met behulp van de programmeertaal True Basic. In slechts twee bladzijden code kun je als relatieve leek volgen hoe Vroman de curven van hoofd, oog, billen, haar en bloem op het beeldscherm tovert met behulp van reeksen sinussen en cosinussen.
Uit:
'Leo Vroman Tekenaar' (Uitgeverij Weesperzijde, 2010)
En daar ergens, tussen voelen en denken, bevindt zich het werk van Vroman. Gevoelsmens maar net zo goed iemand die de ratio niet links laat liggen. Het werk vormt een wonderlijke, prachtige combinatie dat in een al even prachtig boek is gebundeld. Wie de tentoonstelling nog wil bewonderen moet snel zijn want die loopt nog tot en met 30 mei 2010 in Galerie Weesperzijde. Voor het bijbehorende (en nogmaals: prachtige!) boek kunt u daar ook terecht.
Leo VromanLeo Vroman Tekenaar
224 bladzijden
Prijs € 35,00
Uitgeverij Weesperzijde
ISBN 978–94–90647–01–8
Verschenen april 2010