Met de alomvattende titel I swear I use no art at all 10 years, 100 books, 18,788 pages of book design by Joost Grootens weet je precies waar je aan toe bent: dit is een boek over het oeuvre van boekvormgever Joost Grootens. Zoals je mag verwachten verschijnt dit overzichtswerk bij de uitgeverij waarvoor hij vele vermaarde boeken heeft vormgegeven. Niet in de laatste plaats verdienen zijn bij uitgeverij 010 verschenen atlassen een bijzondere vermelding. Het zijn stuk voor stuk staaltjes van helderheid. Hoe hij dit voor elkaar krijgt, wat voor materialen hij gebruikt en hoe het ene project al snel leidt tot het andere wordt duidelijk in deze prachtige uitgave.
Het eerste dat opvalt aan het boek is dat in één band drie verschillende formaten papier zijn opgenomen. Deze drie verschillende delen hebben zo op het oog ook elk hun eigen jasje gekregen maar worden door één gezamenlijke rug en omslag samengebracht. Het eerste deel laat onder meer zien hoe de verschillende boekprojecten met elkaar samenhangen. Opdrachtgevers, onderwerpen, uitgevers en contactpersonen hangen als een kluwen met elkaar samen. Vruchtbare samenwerkingen leiden tot nieuwe vruchtbare samenwerkingen waarbij de publicatie van een boek eerder een nieuw begin is dan een einde.
uit: : I swear I use no art at all 10 years, 100 books, 18,788 pages of book design by Joost Grootens (Uitgeverij 010, 2010)
Het boek zit boordevol vormgevingstechnische ingrepen waarvan je je doorgaans niet bewust bent. Nu wél, want Grootens geeft tekst en uitleg over hoeveel bewuste keuzes je als vormgever moet maken. Van de tactiele ervaring van de kaft, tot het contrast tussen papier en inkt, tot het gebruik van een vol kleurenpalet versus een beperkt palet, tot het gebruik van verschillende lettertypes. Met deze kennis in het achterhoofd bekijk en betast je het boek anders dan daarvoor. Grootens doet je beseffen dat een boek niet een willekeurige informatiedrager is maar een object, iets dat je tijdens het gebruik vasthoudt.
Grootens betoogt dat een vormgever niet alleen informatie in hapklare brokken aan de lezer presenteert maar dat hij door het proces van vormgeven ook een kritische rol richting de auteur vervult. Is het aangeleverde materiaal samenhangend genoeg om ook grafisch tot een samenhangende vertaling te kunnen komen? Helderheid en vertrouwen zijn wat Grootens betreft belangrijke trefwoorden in de praktijk van het vormgeven van boeken en het daarin gepresenteerde materiaal. Je hoeft maar een willekeurige door Grootens vormgegeven atlas open te staan om die helderheid te ervaren.
uit: : I swear I use no art at all 10 years, 100 books, 18,788 pages of book design by Joost Grootens (Uitgeverij 010, 2010)
Van de honderd boeken die Grootens tot nu toe heeft gemaakt, kom je veel te weten. Op overzichtelijke wijze wordt een typologie van Grootens boeken geschetst. Bindwijzes, gebruikte letters, pagina-indelingen, toegepaste papiersoorten, pictogrammen en patronen worden met de lezer gedeeld. Waar de lezer wat beter naar moet zoeken, zijn afbeeldingen van de boeken zelf. Die zijn verstopt in het eerste deel van het boek. Tussen de tekstpagina's zijn kleurenfoto's van de omslagen opgenomen. Het probleem is dat de pagina's nog niet zijn opengesneden. Je moet daarom een behoorlijke schroom overwinnen om deze open te snijden. Het is mij nog niet gelukt om dit prachtige boek geweld aan te doen. Het is een bewonderenswaardige prestatie om in boekvorm een visitekaartje af te geven waarbij de vormgever zich tegelijk heeft uitgeleefd én heeft ingehouden door niet te vervallen in schreeuwerige hoogstandjes.
In de loop der jaren zijn op www.cadoc.nl de nodige boeken besproken waarbij Joost Grootens verantwoordelijk was voor de vormgeving, zoals Atlas of the Conflict Israel-Palestine, Vinex Atlas, Stoelen. Catalogus van de verzameling van de Faculteit Bouwkunde in Delft, De Volgerlanden. Impressies van nieuw Nederlands landschap en De diabolische snelweg.
Joost GrootensI swear I use no art at all 10 years, 100 books, 18,788 pages of book design by Joost Grootens
112 bladzijden
010 Publishers
ISBN 978 90 6450 719 9
€ 19,50
Uitgegeven december 2010