Twee verschillende fotografen, twee uitgeverijen en twee verschillende boeken maar de overeenkomsten zijn zó opmerkelijk dat ze je niet kunnen ontgaan. Eerder deze week besprak ik het boek Reservoir van Bas Princen dat onlangs bij uitgeverij Hatje Cantz verscheen. In het boek stonden landschap, menselijke bebouwing, verval en opbouw centraal. In het boek Sites & Signs van fotograaf en architect Georg Aerni zie je eigenlijk diezelfde thema's terugkomen. Nog een overeenkomst: ook dit boek is een lust voor het oog!

Kunstenaar en fotograaf Georg Aerni (1959) heeft de hele wereld afgereisd op zoek naar beelden van hedendaagse menselijke bewoning en de invloed daarvan op het landschap. De beelden zijn zeer divers maar of ze nu afkomstig zijn uit stedelijke gebieden als Parijs, Tokio en Mumbai óf uit de dierentuin van Frankfurt, alle dragen ze onmiskenbaar de stempel van Georg Aerni.

Shek Kip Mei (2000) uit: Georg Aerni. Sites & Signs (Scheidegger & Spiess, 2011)

Afgaande op de foto's van Aerni is een wereldstad pas echt geslaagd als de natuur naar de periferie is gedrukt. Bomen mogen alleen nog in een stad voorkomen als ze in een beperkte hoeveelheid door een hek worden omgeven in de vorm van een park, of nog mooier, als vrijstaand groenelement ingeklemd door gestold beton. Het terugdringen van groen als ultiem teken van vooruitgang.

Mankhurd (2007) uit: Georg Aerni. Sites & Signs (Scheidegger & Spiess, 2011)

Deze absolute beteugeling van de natuur zien we onder andere terug in de opnamen die Aerni maakte in Tokio en Mumbai. In deze betonnen jungles vormen plukjes groen die je in de vorm van klimop of bloembakken tegenkomt, de uitzondering. Natuur is iets geworden dat je naar je hand zet voor recreatie of als decoratie.

Kanda-Jimbõchõ (2003) uit: Georg Aerni. Sites & Signs (Scheidegger & Spiess, 2011)

In de fotoserie's die hij volgens de uitgangspunten van de Düsseldorfe school van het fotografenechtpaar Bernd en Hiller Becher maakte, laten hetzelfde beeld zien. Organische vormen zijn verdrongen ten faveure van strenge horizontale en verticale lijnen. De mens gedijt klaarblijkelijk het beste in een omgeving waarin hij zichzelf zo duidelijk manifesteert.

Ikebukuro (2003) uit: Georg Aerni. Sites & Signs (Scheidegger & Spiess, 2011)

Aerni's foto's van gletsjers en afgegraven landschappen tussen de steedse taferelen lijken in eerste instantie een vreemde eend in de bijt. Maar schijn bedriegt want de overeenkomst tussen alle in het boek opgenomen fotoserie's is transformatie. Georg Aerni weet deze in alle omgevingen op een prachtige manier in beeld te brengen. Persoonlijk heb ik een lichte voorkeur voor de steedse beelden omdat ik meen te zien dat de blik van de architect stiekem meekijkt met die van de fotograaf Aerni en daardoor de meest interessante sc&egave;nes weet te herkennen. Een aanrader!

Georg Aerni (foto's), Stephan Berg, Moritz Küng en Nadine Olonetzky (tekst)
Georg Aerni. Sites & Signs
312 bladzijden
Prijs € 95,00
Scheidegger & Spiess
ISBN 978-3-85881-320-6
Verschenen maart 2011