Het grote risico van succes is dat je het niet zult evenaren. Wat mij betreft was dat een factor waar fotograaf Olaf Unverzart ernstig rekening mee moest houden. Niet alleen ik was uiterst enthousiast over zijn vorige boek Leichtes Gepäck maar velen met mij waaronder de juryleden van de Deutscher Fotobuchpreis 2010. Maar na het zien van zijn nieuwste boek Don't fade to grey vrees ik dat Unverzart weer een grote kans maakt om in de prijzen te vallen. Want ook deze keer is het weer helemaal raak. Met een prachtige serie intuïtieve zwart-wit foto's weet hij je gevoel als je kunstzinnige blik te prikkelen.
Wie het boek vluchtig doorbladert, loopt het gevaar om de foto's af te doen als haastig genomen kiekjes. De zwart-wit opnamen zijn vaak grofkorrelig en hebben op het eerste gezicht geen enkel verband met elkaar. In secties die worden gescheiden door gele, groene en rode bladen met daarop de teksten Far away so close, Brut en Amor heeft hij enkele tientallen beelden gebundeld. Met deze sectietitels in het achterhoofd begin je het verband te zien tussen de foto's. Op alle mogelijke manieren staan de woorden en beelden met elkaar in verband. Zo heeft Unverzart in de sectie met ver weg en dichtbij zowel fysieke als geestelijke afstand fotografisch vastgelegd.
uit: Olaf Unverzart. Don't fade to grey (Verlag Für Moderne Kunst Nürnberg, 2011)
Opvallend is dat de mensen die hij voor de lens heeft gehad, óf hoofdloos zijn vastgelegd óf dat de portretten onherkenbaar van boven, opzij of van achteren genomen zijn. Wanneer er wel gezicht te zien is, is dit slechts bij hoge uitzondering en face. Door deze gezichtsloosheid in combinatie met bijzondere perspectieven, wekt Unverzart de indruk dat de opnamen zonder medeweten van de geportretteerden zijn genomen. Hierdoor ontstaat de schijn van voyeurisme.
uit: Olaf Unverzart. Don't fade to grey (Verlag Für Moderne Kunst Nürnberg, 2011)
Misschien is dat te voorzichtig uitgedrukt. Wie met het werk van Unverzart kennis heeft gemaakt, weet dat hij een onverzadigbare honger naar beelden tentoonspreid. Je ziet aan sommige opnamen de gretigheid waarmee het beeld dat hij voor zich zag, heeft gevangen. Je kunt je de tevreden glimlach in de doka bijna voorstellen wanneer het gevangen moment tijdens het afdrukken langzaam opdoemt. Hij is een voyeur zonder de negatieve connotatie van het woord: een ziener die registreert.
uit: Olaf Unverzart. Don't fade to grey (Verlag Für Moderne Kunst Nürnberg, 2011)
Nog meer dan in zijn vorige boek, heeft Unverzart gewerkt met beeldrijm. De bilpartij van een paard in draf wordt naast die van een jonge vrouw geplaatst. De weelderige, uitwaaierende coniferen voor een kale muur rijmen met de daaronder opgenomen foto van een vrouwelijk geslacht waarbij de vorm van het schaamhaar een opvallende overeenkomst vertoont met waaierpatroon van de Coniferae. Pal naast de beide foto's is een gedroogde snoekenkop te zien die met opengesperde bek aan een touw hangt: de ultieme vagina dentata. Zo is de hele laatste sectie van het boek gevuld met beelden die in vorm en of betekenis aaneen te rijgen zijn als kralen aan een ketting.
Eerlijk gezegd was ik opgelucht dat ook dit boek weer een topper bleek te zijn. Je ziet dat de manier van kijken en wijze waarop de foto's zijn gearrangeerd een logisch vervolg zijn op zijn eerdere boek zonder dat hij in herhaling valt. Don't fade to grey is een uiterst geslaagd boek en een absolute aanrader!
Tobias Haberl (tekst)Olaf Unverzart. Don't fade to grey
100 bladzijden
Verlag Für Moderne Kunst Nürnberg
ISBN 978-3-86984-190-8
€ 36,00
Uitgegeven maart 2011