Frank Halmans maakt kunst die je in eerste instantie op het verkeerde been zet. Je ziet bekende, alledaagse voorwerpen die in een nieuwe verhouding tot elkaar staan. Aanvankelijk denk je in één oogopslag te herkennen wat je ziet. Maar niet veel later moet je terugkomen op je eerste ietwat vluchtige observatie. Dan zie je dat de kunstenaar met bekende voorwerpen iets bijzonders heeft gemaakt. Iets om je over te verbazen, iets om over na te denken en, vaker wel dan niet, iets om vrolijk van te worden!
Bij uitgeverij Jap Sam Books verscheen vorige maand de monografie Hier/Here. Frank Halmans naar aanleiding van de tentoonstelling Intussen / Meanwhile die van 2 april tot en met 4 juli 2010 in het Centraal Museum Utrecht te zien is.
Het is niet moeilijk om je in te leven in de kunst die Frank Halmans maakt. Ook al weet je niet precies wat de kunstenaar heeft beoogd met zijn werk, je voelt wel direct iets bij zijn werken. Op een bijna kinderlijke manier weten de werken direct tot je door te dringen. Dat kinderlijke zit hem wat mij betreft in het verrassingseffect van zijn werk. Neem nu de wekkertjes. Honderden, misschien wel duizenden keren heb je een wekker in handen gehad. Je hebt het gerinkel vervloekt of verwelkomt, en de dag ervoor diezelfde wekker met frisse tegenzin of enthousiasme ingesteld. Maar nog niet eerder voelde je bij een wekker de gevoelens die Frank Halmans met zijn Sad Machines (2007) oproept. De verdrietige machines toveren spontaan een glimlach op je gezicht.
Uit: ' Hier/Here. Frank Halmans ' (Jap Sam Books, 2010)
Echt hardop gelachen heb ik om zijn Speeltuin NAP (2003). Op palen van twee meter zestig heeft Halmans een speeltuin aangelegd. Schommel, wipwap, glijbaan en klimrek bevinden zich allemaal ruimschoots buiten het bereik van de ongetwijfeld reikhalzende peuters en kleuters. De clou is uiteraard dat de speelapparaten zich op NAP–niveau bevinden maar de wijk waarin het kunstwerk staat, bevindt zich ruim tweeënhalve meter beneden de zeespiegel. De kinderen worden geplaagd door de gedachte dat ze niet bij al dat moois in de hoogte kunnen, hun ouders door de gedachte dat ze door de zee verzwolgen zullen worden wanneer de dijken het niet zullen houden.
Uit: ' Hier/Here. Frank Halmans ' (Jap Sam Books, 2010)
Halmans werkt graag met bestaande objecten. Hij geeft echter aan de betekenis een geheel eigen draai. Zoals bij zijn werk Insula Dei (2004). Op een Perzisch kleedje dat een eilandje lijkt te vormen op een glanzende parketvloer, zijn meerdere staande schemerlampen geplaatst tezamen met een bankje en een kussen. De betekenis van het werk laat zich enigszins raden door de titel van het werk maar het goddelijke van het eilandje is voor meerdere uitleg vatbaar. Is het de kleinburgerlijke, christelijke gezelligheid waar de kunstenaar op duidt? Of is het het overvloedige licht dat de lampen zullen geven wanneer ze worden ontstoken?
Uit: ' Hier/Here. Frank Halmans ' (Jap Sam Books, 2010)
Boekenliefhebbers komen ook aan hun trekken bij kunstenaar Frank Halmans. Hoewel ze met enig pijn in het hart zijn opengewerkte boeken zullen bekijken, zal de verwondering het winnen bij het zien van de tot huisjes omgebouwde boeken. De titel van een dergelijk kunstwerk verwijst naar de titel van één van de geofferde werken.
Uit: ' Hier/Here. Frank Halmans ' (Jap Sam Books, 2010)
Met een brede glimlach heb ik Hier/Here. Frank Halmans gelezen maar vooral bekeken. De dubbele bodems, het spelen met betekenis, het vervormen van het alledaagse zijn een bron van vermaak. In het boek komen zo nu en dan de tekeningen van Halmans voorbij. Mocht de uitgever nog een vervolg willen geven aan dit verrukkelijke boek, dan zou mijn suggestie zijn om deze tekeningen extra aandacht te geven. Zo heeft Halmans zijn collectie gevonden en geprepareerde insecten minutieus gedocumenteerd en nagetekend. Een genot voor het oog en door de vermelding van vindplaats en vinddatum een prachtig tijdsdocument.
Tom van den Berge, Robbert Roos, Nils van Beek, Philip PetersHier/Here. Frank Halmans
135 bladzijden
Prijs € 27,50
Jap Sam Books
ISBN 978–94–90322–13–7
Verschenen april 2010