In 2008 schudde het financiële systeem zoals het in lange tijd niet had gedaan. Het epicentrum van de heftige trillingen lag in de Verenigde Staten. Daar werd het doorprikken van de hypothekenzeepbel vertaald in de dramatische val van banken, lagere beurskoersen, en werkeloosheid. In New York maakte de Nederlandse fotograaf Reinier Gerritsen toentertijd opnamen in de metro van New York op het traject nabij Wall Street, het epicentrum van het epicentrum. De groepsportretten die hij zo heeft gemaakt, zijn fascinerend. De gezichten op de groepsfoto's worden collectief getekend door zorgen en treurnis. Althans, zo lijkt het.

Ook zonder de dramatische gebeurtenissen in de financiële wereld waarbij miljarden dollars verdampten, zijn de groepsportretten een aandachtige blik waard. Op de foto's is goed te zien hoe we als soort een meester zijn in het ontwijken van elkaars blikken. Hoe we kunnen opgaan in een mensenmassa zonder dat er sprake is van een groep. Voordat een mensenmassa moeten er meer bindende factoren zijn dan het enkele feit dat je een gemeenschappelijke metro hebt genomen.

uit: 'Wall Street Stop' door Reinier Gerritsen (Hatje Cantz, 2010)

De foto's zijn genomen op het moment dat de metro op het punt staat om te vertrekken. Het signaal van het sluiten van de deuren heeft geklonken en iedereen in de coupé zet zich schrap voor het horten en stoten van de eerste meters van de reis naar de volgende halte. Op dat moment zijn de meeste passagiers in gedachten verzonken en turen ze naar hun boek of iPod. Slechts een enkeling kijkt om zich heen. Op dat moment heeft Reinier Gerritsen een serie opnamen van de scene gemaakt die hij op dat moment voor zich zag.

uit: 'Wall Street Stop' door Reinier Gerritsen (Hatje Cantz, 2010)

De beelden in het boek zijn dan ook niet gemaakt in één enkel shot maar opgebouwd uit een serie opnamen die nadien met Photoshop tot één beeld zijn samengesmeed. Bij vluchtig doorbladeren valt het niet zo op maar bij nadere bestudering zie je dat in één er meerdere scherpe plekken in het beeld waar je dat maar op één plek zou verwachten. De vraag dient zich dan ook al snel aan of dit nog zuivere documentaire fotografie is of niet.

uit: 'Wall Street Stop' door Reinier Gerritsen (Hatje Cantz, 2010)

Zien we wat we willen zien? Zien we wat de fotograaf ons wil laten zien? De kriebel dat je mogelijk misleid zou kunnen worden, zorgt er voor dat je nogmaals nog aandachtiger gaat kijken. In je achterhoofd weet je wel dat ook in het verleden documentaire fotografen hun visie op de wereld hebben willen opdringen. Of dat de verleiding van een mooi beeld op de loer ligt. Zo werd nog niet zo lang geleden duidelijk dat de beroemde foto Migrant Mother van Dorothea Lange door haar werd geretoucheerd. Een hinderlijk aanwezige duim werd uit het beeld gepoetst. Vergelijking van het onbewerkte en het bewerkte beeld laat zien dat een dergelijke ingreep geen afbreuk doet aan het gevoel dat je bij het zien van een dergelijk krachtig beeld krijgt.

uit: 'Wall Street Stop' door Reinier Gerritsen (Hatje Cantz, 2010)

Hoewel je het niet kunt beoordelen aan de hand van de oorspronkelijke opnamen, doen ook de foto's van Reinier Gerritsen echt aan. Je blijft echter twijfelen bij een begrip als authenticiteit. Is dit nog documentaire fotografie? Of is de bewerking die heeft plaatsgevonden te ingrijpend geweest?