Ondanks dat beeldend kunstenaar Robert Smithson in 1973 op slechts 35-jarige leeftijd overleed en een beperkt aantal werken achterliet, is zijn invloed op de kunstwereld groot. Het bekendst werd Smithson met zijn Land Art: kunstwerken die buiten een museale omgeving op een specifieke locatie zijn gecreëerd. In Nederland is ook één van zijn Land Art-projecten te vinden en wel in Emmen. Daar valt sinds 1971 zijn Broken Circle/Spiral Hill te bewonderen dat deel uit maakte van de tentoonstelling Sonsbeek buiten de perken. Het is één van de slechts drie bewaard gebleven Land Art werken van Smithson ter wereld. In het boek Robert Smithson: Art in Continual Movement kunnen we kennismaken met zijn oeuvre, het tijdgewricht waarin hij werkte en Broken Circle/Spiral Hill in het bijzonder.
Land Art is een relatief nieuwe kunstvorm die gedeeltelijk als protest tegen de steeds commercieel wordende kunstwereld is ontstaan. Bij Land Art maakt de kunstenaar on site een kunstwerk van doorgaans natuurlijke materialen dat in en met het omliggende landschap onlosmakelijk verbonden is. Doordat de werken bloot staan aan de elementen en vaak van vergankelijke materialen zijn gemaakt, is het werk aan erosie onderhevig. Door het tijdelijke karakter van het werk, de vaste plek waar het zich bevindt en het 'aardse' materiaalgebruik wordt de kunstmarkt op grote afstand gehouden.
Voordat Robert Smithson zich met Land Art bezighield, had hij al van tal van andere kunstuitingen geproefd zoals collagetechniek en het werken met neonverlichting. Zijn naam zal echter altijd in verband worden gebracht met Land Art. Eind zestiger jaren van de vorige eeuw maakte hij zijn eerste werken in dit genre en bleef dat doen tot aan zijn vroegtijdige dood als gevolg van een vliegtuigongeluk in 1973. Zijn Land Art kunstwerk Broken Circle, Spiral Hill in Emmen is &eaute;én van zijn meest kenmerkende werken.
In het boek Robert Smithson: Art in Continual Movement staat Broken Circle, Spiral Hill centraal. Thematisch wordt het werk in een kunsthistorische context geplaatst waaronder: film als medium van transformatie, de relatie tussen kunst, maatschappij, wetenschap, museum en media, toeschouwersmodellen en de betekenis van documentatie. Het onderzoek voor deze monografie werd verricht in nauwe samenwerking met Nancy Holt, de weduwe van Smithson en de Smithson Estate/James Cohan Gallery in New York. Deze betrokkenheid is duidelijk zichtbaar in de doorwrochte essays.
Neem nu het essay van Vivian van Saaze over de documentatie die er van het werk Broken Circle, Spiral Hill bewaard is gebleven. Op een uiterst prettige wijze legt de auteur uit welke speciale rol documentatie speelt bij Land Art. Aan de hand van enkele goed gekozen citaten uit brieven die Smithson stuurde naar Nederlandse betrokkenen, wordt duidelijk hoe betrokken Smithson bij zijn werk was ook nadat het werk 'af' was:
Zoals uit onder andere dit citaat blijkt, maakt een te produceren film over het project integraal deel uit van het kunstwerk. Dat geldt ook voor de foto's die van het werk gemaakt moesten worden. Smithson is daarin ook heel specifiek:
De vraag bij een werk als dit is ook wat te doen wanneer in de loop der tijd het door erosie, vegetatie en gebruik een ander aangezicht heeft gekregen dan op het moment dat het werd opgeleverd? Mag er worden ingegrepen en zo ja hoe dan? De auteur schetst hoe de correspondentie tussen Smithson, na zijn overlijden Nancy Holt en de Nederlandse betrokkenen hierin richtinggevend zijn.
De gedegenheid en liefde voor deze uitgave is ook terug te zien in de vormgeving. Zo zijn de oorspronkelijke tekeningen en foto's onberispelijk gereproduceerd en zijn de in het boek opgenomen krantenknipsel op dunner papier gedrukt dan de andere teksten waardoor de leeservaring nog meer wordt verrijkt. Voor het eerst is het archiefmateriaal rondom Broken Circle/Spiral Hill bijeengebracht en in boekvorm verschenen en het had niet beter kunnen gebeuren want vorm en inhoud zijn subtiel verenigd in dit prachtige eerbetoon aan Robert Smithson.
Ingrid Commandeur en Trudy van Riemsdijk-Zandee (redactie), Max Andrews, Eric C. H. de Bruyn, Stefan Heidenreich, Sven Lütticken, Anja Novak, Vivian van Saaze (auteurs), Esther Krop (vormgeving)