Wanneer we over kunst praten, is het verleidelijk om het meer te hebben over de labels die we aan kunst hangen dan over kunst zelf. Dat gevaar ligt zeker bij een schilder als Leo Gestel op de loer. Zijn stilistische wendbaarheid verleid je al snel om zijn werk te willen labelen als pointillisme, luminisme, kubisme, futurisme of expressionisme. Daarmee doe je geen recht aan deze kunstenaar en zijn werk. Gelukkig hebben auteurs Anne van Lienden en Caroline Roodenburg-Schadd van het onlangs bij Thoth verschenen boek over Leo Gestel het met name over het leven en werk van Gestel en in veel mindere mate over de stilistische naambordjes die je aan zijn werk zou kunnen hangen. Het boek verscheen als catalogus bij de tentoonstelling Leo Gestel. De mooiste modernist die van 25 januari 2015 tot en met 07 juni 2015 te zien is in Singer Laren.
Leo Gestel (1881-1941) was schilder in een kunsthistorische maalstroom. Vanaf het moment dat hij van de academie kwam tot aan zijn overleiden, volgden kunststromingen zich in een hoog tempo op. Gestel heeft van verschillende stromingen geproefd zonder zich te aan één specifieke te committeren. Wie het boek doorbladert (of de tentoonstelling bezoekt) herkent de zoektocht van Gestel om zijn eigen smaak en stijl te passen binnen de tijdgeest en de omgeving waarin hij zich begeeft. Een bezoek aan Parijs, de omgang met Jan Sluijters en een langdurig verblijf op Mallorca hebben hun sporen nagelaten in Gestel's werk.
Uit: Leo Gestel 1881-1941 door Anne van Lienden en Caroline Roodenburg-Schadd (Thoth, 2015)
De stijlontwikkeling die Gestel heeft doorgemaakt laat zich niet eendimensionaal beschrijven als 'start als kunstenaar', 'stijlverkenning', 'groei en ontwikkeling' en 'stilistische rijpheid'. Zo ging Gestel niet te werk. Gestel meanderde naar hartelust. Hij was in staat om in 1913 een uitermate geslaagd kubistisch werk te produceren (Kubistische vrouwenfiguur (Staande vrouw)) om vijftien jaar later een hele serie portretten te maken die, als je qua kunststroming perse wilt labelen, tegen het Vlaams expressionisme aanhangen. Niet alleen in stijl weet hij enorm te variëren ook zijn gebruikte kleurenpalet heeft de flexibiliteit van een kameleon. De schilderijen die Gestel maakte van de bevolking van de vissersdorpen aan de Zuiderzee bevatten veel aardetinten en zijn van een plattelandse soberheid. Dat staat in scherp contrast met de werken die hij eerder in 1914 op Mallorca maakte. Daar spatten de kleuren je tegemoet en is er geen sprake van soberheid maar juist van speelsheid.
We hebben slechts beperkt zicht op het werk van Leo Gestel tot 1929. De reden daarvoor is de brand die februari 1929 uitbrak in zijn atelier. Afgezien van een stapel tekeningen gingen alle drie- tot vierhonderd werken in vlammen op. Door de vorst waren de brandkranen bevroren en was de brandweer niet in staat iets uit te richten. Gestel was geestelijk geknakt. Een aanzienlijk deel van zijn levenswerk tot dan toe was verloren gegaan.
Uit: Leo Gestel 1881-1941 door Anne van Lienden en Caroline Roodenburg-Schadd (Thoth, 2015)
Het feit dat we nu nog kunnen genieten van zo veel van Gestels getuigt van zijn enorme productiviteit ondanks dat enorme verlies. Na de brand pakte hij de draad weer op en wierp zich op schilderen en nog meer op tekenen. Door zijn trefzekere hand zijn Gestels tekeningen enorm krachtig. Een tekening biedt, in tegenstelling tot een (olieverf)schilderij, vrijwel geen ruimte voor correcties. Maar wanneer een tekening geslaagd is, is die vaak ook 'raak'. En bij Gestel zijn ontzettend veel tekeningen raak!
Het boek Leo Gestel 1881-1941 is ook raak! De auteurs weten het leven en werk van Leo Gestel voor de gemiddelde lezer goed in de tijd en ruimte te plaatsen. Als lezer heb je daarmee veel houvast aan de kunsthistorische ontwikkelingen tijdens Gestels' carrière zonder dat ze de boventoon voeren. Af en toe hebben de auteurs Gestels' werk ook in beeld vergeleken met dat van zijn tijdgenoten. Ook hier hebben de auteurs zich ingehouden en op een uitstekende manier gedoseerd treffend vergelijkingsmateriaal aan de kijker aangeboden. Sowieso is de beeldredactie uitstekend en zijn de schilderijen en tekeningen op een uitstekende manier in het boek gereproduceerd. Thoth heeft een fraai boek afgeleverd van deze veelzijdige kunstenaar.
Anne van Lienden en Caroline Roodenburg-SchaddLeo Gestel 1881-1941
176 bladzijden
Uitgeverij Thoth
ISBN 9789068686708
€ 29,90
Uitgegeven januari 2015
Singer Laren Tentoonstelling Leo Gestel. De mooiste modernist Van 25 januari 2015 tot en met 07 juni 2015 Website Singer Laren