Bij voorkeur proppen de media het Syrische vluchtelingenprobleem in één artikel met grote letters en enkele bijzinnen op de voorpagina van hun krant of website. Zij kennen hun lezers. In slechts vijf minuten moet het wereldnieuws tot de lezer zijn doorgedrongen anders ben je de aandacht van de lezer kwijt. In een medialandschap waarin een statement of discussie te vatten moet zijn in maximaal 140 tekens, ben je al snel de nuance en de menselijke maat kwijt. Gelukkig bewijzen fotograaf Thijs Heslenfeld en journaliste Rinke Verkerk met hun boek Anything out of nothing dat het ook anders kan. Zij hebben in woord en beeld een podium gegeven aan de Syrische vluchtelingen zelf en hebben hún verhalen opgetekend. En hoe gek het ook klinkt, het is ook nog een beetje een optimistisch boek geworden.

Even voor de duidelijkheid, optimistisch is iets anders dan vrolijk. Want een vrolijk boek is Anything out of nothing allerminst. De verhalen die Heslenfeld en Verkerk te horen kregen gaan over de grootst mogelijke menselijke drama's. Over het verliezen van huis en haard en, nog erger, het verliezen van geliefden.

uit: 'Anything out of nothing' door Thijs Heslenfeld en Rinke Verkerk (Thijs Heslenfeld, 2015)

In diverse vluchtelingenkampen in Jordanië en Libanon spraken ze met talloze vluchtelingen die hun verhaal wilden delen. Het vluchtelingenkamp is met zijn 80.000 zielen één van de grootste ter wereld. Bijvoorbeeld met Fouad (38) uit Damascus. Hij toont beiden op zijn mobiele telefoon een foto waarop twee van zijn dochters staan. Twee prachtige meiden met vrijwel identieke jurken die ze vast en zeker voor een speciale gelegenheid droegen. Fouad probeert hoofdzakelijk in gebaren zijn verhaal te doen. Dat gaat mis wanneer hij zijn beide handen naast zijn oor legt en de fotograaf en journaliste dat enthousiast opvatten als teken van slapen. Hij probeerde uit te leggen dat beiden waren omgekomen bij een bombardement. Het is één van die momenten in het boek dat je als lezer en kijker even stilvalt. Dit beeld en deze halve bladzijde tekst zijn tig maal indringender dan de gruwelijke beelden die je in het nieuws voorbij ziet komen. Deze man had je buurman kunnen zijn, deze kinderen hadden bij jou in de straat kunnen spelen.

uit: 'Anything out of nothing' door Thijs Heslenfeld en Rinke Verkerk (Thijs Heslenfeld, 2015)

Dit is slechts één van de vele verhalen uit het boek die je de rillingen over de rug laten lopen. Bladzijde na bladzijde verhalen vluchtelingen over het leven dat eens was. Op een plek die zij kenden. Met de geliefden en bekenden die hun omringden. Maar wat zo opvallend is, is de veerkracht van de vluchtelingen. De meest onooglijke afdankertjes worden in vluchtelingenkampen als Al-Za'atari in Jordanië uitgenut om het leven aangenamer te maken. Van niets iets maken zoals één van de vluchtelingen zegt (en daarmee de titel voor het boek aandraagt) is hier tot een kunst verheven.

uit: 'Anything out of nothing' door Thijs Heslenfeld en Rinke Verkerk (Thijs Heslenfeld, 2015)

Iedereen die zich een mening heeft gevormd over Syrische vluchtelingen of dat nog moet doen, doet er goed aan het boek Anything out of nothing van Thijs Heslenfeld en Rinke Verkerk aan te schaffen. Het voorkomt dat je beeldvorming over Syrische vluchtelingen 'hoog over' gaat en los komt te staan van de vluchtelingen zelf. Een fraai boek dat je op Arabische wijze van achter tot voor tot je moet nemen. Een aanrader en niet alleen voor jezelf. Van elk verkocht exemplaar gaat 5 euro naar een gezin in het Jordaanse vluchtelingenkamp Al Za'atari. Meer dan genoeg reden om een stapeltje van dit kleinood aan te schaffen en uit te delen.